Możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary została przewidziana przede wszystkim w art. 60 kodeksu karnego. Poniżej spróbujemy wszystkim wyjaśnić ten przepis. Z podstawowych zasad które dotyczą nadzwyczajnego złagodzenia kary wynika, że sąd posługujący się tą instytucją może wymierzyć sprawcy karę niższą od dolnej granicy ustawowego zagrożenia albo karę łagodniejszego rodzaju (np. ograniczenia wolności lub grzywny), zamiast kary pozbawienia wolności. Dla przykładu – jeśli weźmiemy pod uwagę przestępstwo rozboju z art. 280 § 1 kk, wymiar kary wynosi od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. W takim przypadku jednak, stosując nadzwyczajne złagodzenie kary Sąd mógłby wymierzyć sprawcy karę np. 1 roku pozbawienia wolności.
Kodeks karny wyraźnie wskazuje taką sytuację w której Sąd ma obowiązek zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet – w szczególnych przypadkach warunkowo zawiesić jej wykonanie, jak w odniesieniu do tzw. świadków koronnych. Sąd posiłkuje się nadzwyczajnym złagodzeniem kary, jeśli sprawca współdziałający z innymi ludźmi w złamaniu prawa, ujawni wobec organu powołanego do ścigania przestępstw szczegóły dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu czynu zabronionego oraz nieobojętne okoliczności jego popełnienia.
Sąd może złagodzić karę mając na uwadze względy wychowawcze. Dzieje się tak, gdy sprawcą przestępstwa jest młodociany tj. osoba, która w chwili popełnienia czynu nie osiągnęła 21 roku życia, a w momencie wyroku przed sądem I instancji nie ukończyła 24 lat.
Sytuacje, w których sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary
Zdarzają się sytuacje, gdzie sąd może, ale nie jest zobligowany do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary. Do najważniejszych przypadków takich sytuacji należą:
– Zawarcie porozumienia między sprawcą a pokrzywdzonym, naprawienie szkody przez sprawcę, ustalenie przez obie strony sposobu ich naprawienia,
– Postawa sprawcy, wskazująca na chęć naprawienia szkody,
– Poniesienie znacznego uszczerbku na zdrowiu przez sprawcę, związane z nieumyślnym popełnieniem przestępstwa.
W kolejnym wpisie, przeanalizujemy kwestie granic nadzwyczajnego złagodzenia kary.